Oι εορτές του Πάσχα πλησιάζουν και πολλοί από μας, σκέφτονται τα παιδιά, που στερούνται φυσικής οικογένειας. Κάποιοι συνάνθρωποί μας προσφέρουν χρήματα και δώρα σε ιδρύματα που φροντίζουν αυτά τα παιδιά, ενώ άλλοι φιλοξενούν αυτές τις ημέρες κάποιο παιδί σπίτι τους.
Άλλοι πάλι κάνουν ένα βήμα πιο πέρα και σκέφτονται την περίπτωση της αναδοχής.
Η αναδοχή στηρίζεται πρωτίστως στην εθελοντική προσφορά και την αγάπη του ανθρώπου για τον συνάνθρωπο. Ωστόσο, δεν λείπουν και οι περιπτώσεις εμπορευματοποίησης του θεσμού (λόγω των ειδικών μηνιαίων επιδομάτων που προσφέρονται στην ανάδοχη οικογένεια για την κάλυψη των βασικών εξόδων του παιδιού), οι οποίες είναι κατακριτέες απ’ όλους.
Σκοπός του άρθρου αυτού δεν είναι η ανάλυση αυτού του λυπηρού φαινομένου, αλλά η ενημέρωση αυτών που πραγματικά ενδιαφέρονται να προσφέρουν ζεστασιά και αγάπη σε παιδιά που ζουν σε ιδρύματα.
Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι αντίθετα με τους περιορισμούς που ισχύουν στην περίπτωση της υιοθεσίας (ηλικιακός περιορισμός, συναίνεση φυσικών γονέων ή και του ίδιου του παιδιού, αλλαγή της νομικής ταυτότητας του παιδιού), η αναδοχή είναι μια πιο απλή και λιγότερο χρονοβόρα υπόθεση, καθώς το παιδί κρατάει το ονοματεπώνυμο του και εξακολουθεί να θεωρείται νόμιμο τέκνο των φυσικών του γονέων.
Δικαίωμα στην αναδοχή θεωρητικά έχουν όλοι οι ενήλικοι έγγαμοι πολίτες.
Τα κριτήρια με τα οποία εκτιμάται η καταλληλότητα των υποψηφίων ανάδοχων οικογενειών διαφέρουν κατά περίπτωση, καθώς οι κοινωνικοί λειτουργοί του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας και των αρμοδίων ιδρυμάτων (ΠΙΚΠΑ: Τσόχα 5 Αθήνα 210-6427856, Κέντρο Βρεφών ‘Μητέρα’: Λ. Δημοκρατίας 65 Αγ. Ανάργυροι, 210-2619700 και Εθνικός Οργανισμός Πρόνοιας: Υπατίας 6, 210-3237) έχουν δικές τους μεθόδους να κρίνουν τα αρνητικά και θετικά στοιχεία των ανάδοχων γονέων.Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές φορές, όταν οι υποψήφιοι μαθαίνουν περισσότερα για τη διαδικασία της αναδοχής ανακαλύπτουν ότι τελικά ίσως δεν τους ταιριάζει ή μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας (συγγενείς, φυσικά τέκνα) και έχουν την ευθύτητα να αναβάλλουν για λίγο τη διαδικασία έως ότου ωριμάσει η κατάσταση.
Για το λόγο αυτό είναι αναγκαίο να γνωρίζουμε όλοι με ακρίβεια κάποια πράγματα, όπως τη σημασία του όρου ‘ανάδοχη οικογένεια’ και σε ποια ήδη διακρίνεται η αναδοχή.
Ως ανάδοχη οικογένεια, σύμφωνα με τον θεσμό της αναδοχής και την αντίστοιχη νομοθεσία, νοείται η οικογένεια που προσφέρεται να φιλοξενήσει βρέφη και παιδιά έως 16 ετών, τα οποία λόγω έκτακτων ή χρόνιων αναγκών όπως ασθένεια φυσικών γονέων, ατύχημα, φυλάκιση, διάλυση οικογένειας ή ακαταλληλότητα των φυσικών γονέων στερούνται της οικογενειακής φροντίδας.
Οι ανάδοχες οικογένειες καλούνται να αναπληρώσουν τη φυσική οικογένεια με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Τα είδη της αναδοχής είναι τρία:
* η συγγενική αναδοχή, όπου η κοινωνική λειτουργός έρχεται σε επαφή με τους συγγενείς της οικογένειας που περνάει κρίση και τους αναθέτει εφόσον το επιθυμούν τη φροντίδα του παιδιού,
* η μεσοπρόθεσμη αναδοχή, διάρκειας δύο ετών. Η λύση αυτή επιλέγεται όταν οι οικογένειες χρειάζονται ένα εύλογο χρονικό διάστημα για να ξεπεράσουν την κρίση και να ξαναπάρουν πίσω τα παιδιά τους. Η μεσοπρόθεσμη αναδοχή είναι η συνηθέστερη και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων εξελίσσεται σε μακροπρόθεσμη.* η μακροπρόθεσμη αναδοχή αφορά περιπτώσεις παιδιών που για διάφορους λόγους δεν μπορούν να επιστρέψουν στους φυσικούς γονείς τους.
* τέλος, η ανάδοχη φιλοξενία, καλύπτει περιπτώσεις που κάποιος θέλει να φιλοξενήσει κάποιο παιδί στο σπίτι του, για τις περιόδους των εορτών, των καλοκαιρινών διακοπών ή τα Σαββατοκύριακα.
Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη τις παραπάνω παραμέτρους, είναι ευκολότερο για τον καθένα να αποφασίσει τι ακριβώς είναι αυτό που ταιριάζει στην οικογένεια του. Στη χώρα μας, όπως προαναφέρθηκε η μεσοπρόθεσμη αναδοχή είναι η συνηθέστερη, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι είναι και η καλύτερη λύση.
Η εναλλαγή περιβάλλοντος δεν είναι ότι καλύτερο για το παιδί, γι’ αυτό και πάντα εξετάζεται το ενδεχόμενο της μακροπρόθεσμης αναδοχής, η οποία με τη σειρά της καταλήγει συνήθως σε υιοθεσία.Η ανάδοχη φιλοξενία, αν και αποτελεί απόδειξη φιλάνθρωπων αισθημάτων και αγάπης για τα παιδιά, δεν αποτελεί επίσης καλή λύση.
Συνήθως προκαλεί αναστάτωση τόσο στο παιδί που ξέρει ότι μετά από λίγες μέρες θα πρέπει να επιστρέψει στο ίδρυμα, όσο και στα μέλη της ανάδοχης οικογένειας που το αντιμετωπίζουν ως ‘εισβολέα’.Γι’ αυτό καμιά φορά τα προσόντα των ανάδοχων γονέων δεν αρκούν. Όσο απόθεμα αγάπης, καλοσύνης, υπομονής και ενδιαφέροντος κι αν έχουν, τα παιδιά που φιλοξενούν έχουν μεγαλύτερες συναισθηματικές ανάγκες οι οποίες δύσκολα καλύπτονται.
Ωστόσο, μια αναδοχή μπορεί να επιτύχει πραγματικά, αν το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον των ανάδοχων γονέων είναι πρόθυμο να προσφέρει απλόχερα τη βοήθεια του.
Τα παιδιά της οικογένειας, ανάλογα με την ηλικία τους και τον χαρακτήρα τους, μπορεί να ενθουσιαστούν και να προσφέρουν μια ζεστή αγκαλιά στο παιδί που έρχεται σπίτι τους, μπορεί όμως και να βαρεθούν γρήγορα ή να τηρούν εχθρική στάση απέναντι του.
Συνήθως, όταν παιδιά της οικογένειας είναι στην εφηβεία, τηρούν θετική στάση αν το παιδί είναι νηπιακής ή βρεφικής ηλικίας. Η ξαφνική συμβίωση με ένα συνομήλικό τους δεν έχει πάντα θετικά αποτελέσματα, αν οι ανάδοχοι γονείς δείξουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο νέο μέλος της οικογένειας.
Μεγάλο ρόλο παίζει και ο αριθμός των φυσικών τέκνων ή η απουσία αυτών. Θα ήταν λάθος η σκέψη της αναδοχής μόνο για να προσφέρετε συντροφιά στο μοναχοπαίδι σας, χωρίς το ίδιο να σας το έχει ζητήσει και αν φυσικά δεν έχετε πρώτα αναλογιστεί τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις που αυτή συνεπάγεται.
Τα άτεκνα ζευγάρια γενικά θεωρούνται μια καλή επιλογή για τη φροντίδα παιδιών που στερούνται φυσικής οικογένειας.
Ωστόσο, κάποιες φορές διαπιστώνουν όταν είναι πια αργά, ότι δεν έχουν ούτε τη διάθεση, αλλά ούτε και τον χρόνο να ασχοληθούν με ένα τέτοιο παιδί.
Είναι λοιπόν, βασική προϋπόθεση η απόφαση της αναδοχής να είναι αποτέλεσμα βαθιάς συναίνεσης των συζύγων αλλά και των μελών της οικογένειας τους. Διότι δεν πρόκειται αλλά για ένα ναι ή ένα όχι, αλλά για την ψυχική ηρεμία και των δυο πλευρών. Επίσης θα πρέπει να έχετε καταλήξει στα χαρακτηριστικά που θα θέλατε να έχει το παιδί που θα αναλάβετε.
Οι κοινωνικοί λειτουργοί, συζητούν πάντα με τους υποψήφιους ανάδοχους γονείς για την ηλικία και το φύλο του παιδιού. Μπορεί να ακούγεται ρατσιστικό αυτό, αλλά δεν είναι έτσι. Ένα παιδί που θα φιλοξενηθεί σε ένα σπίτι πρέπει να ταιριάζει με τα υπόλοιπα μέλη, ώστε η συμβίωση να είναι αρμονική. Βέβαια αυτό δεν είναι πάντα εφικτό.
Μη διστάσετε λοιπόν, να αναβάλλετε για λίγο τη διαδικασία της αναδοχής, αν πιστεύετε ότι το υποψήφιο νέο μέλος της οικογένειας σας δεν θα μπορέσει να προσαρμοστεί ή δεν θα γίνει αποδεκτό από το νέο περιβάλλον.
Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός από τα χαρακτηριστικά του παιδιού, διαθέσιμα από τις αρμόδιες αρχές είναι και στοιχεία για το οικογενειακό ιστορικό του και τις καταστάσεις που συνετέλεσαν στο να καταλήξει σε ίδρυμα. Τα στοιχεία αυτά είναι απόρρητα και είναι διαθέσιμα μόνο εφόσον ολοκληρωθεί η διαδικασία της αναδοχής.
Ειδική μέριμνα λαμβάνεται και για το αν το παιδί πρέπει να γνωρίζει την αλήθεια για το παρελθόν του και τους λόγους τίθεται υπό αναδοχή. Το πόσα και πότε θα μάθει αυτά τα πράγματα εξαρτώνται από την ηλικία του και το νοητικό του επίπεδο. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η κοινωνική λειτουργός σε συνεργασία με τους ανάδοχους γονείς αποφασίζει για το ποιος θα αναλάβει το δύσκολο έργο της ενημέρωσης.Φιλοσοφία πάντως του θεσμού της αναδοχής είναι η ενημέρωση των παιδιών, ειδικά στις περιπτώσεις της μακροπρόθεσμης αναδοχής. Είναι σημαντικό να μεγαλώσουν έχοντας επίγνωση της κατάστασης τους. Αν σκέφτεστε αυτό το είδος της αναδοχής, θα πρέπει να ξέρετε ότι η ειλικρίνεια είναι η καλύτερη λύση για να αντιμετωπίσετε τις επίμονες ερωτήσεις του παιδιού που ζητά να μάθει γιατί έχει διαφορετικό επώνυμο από εσάς και τα αδέρφια του. Η προθυμία και η ειλικρίνεια είναι τα καλύτερα ‘όπλα’ για την συναισθηματική ενδυνάμωση του παιδιού.Αν λοιπόν, όλα τα παραπάνω ενισχύουν την επιθυμία σας, να φιλοξενήσετε κάποιο παιδί πρέπει να ξέρετε ότι δεν είστε μόνοι.
Στην Ελλάδα λειτουργεί ο Ελληνικός Σύλλογος Ανάδοχων Οικογενειών (210-8218180, 210-8218701) ο οποίος προσφέρει μια ποικιλία ανιδιοτελών υπηρεσιών σε παιδιά και ενηλίκους. Βασικός στόχος, όμως είναι η ανάπτυξη του θεσμού της ανάδοχης οικογένειας και η εξεύρεση νέων μελών.
Η περίοδος των εορτών δεν είναι ευκαιρία απενοχοποίησης και εξιλέωσης για λάθη που έχετε κάνει. Η φιλοξενία ενός παιδιού έστω και για λίγες μέρες είναι σοβαρή απόφαση. Επιλέξτε λοιπόν να προσφέρετε πραγματική αγάπη σε κάποιο παιδί και όχι να ικανοποιήσετε τις δικές σας ανάγκες.
Όπως διακηρύττει και ο Ελληνικός Σύλλογος Ανάδοχων Οικογενειών, ‘μια είναι φυλή, η φυλή της ανθρωπότητας’, ‘μία είναι η γλώσσα, ή γλώσσα της καρδιάς’. Αν όλοι ενστερνιστούμε αυτά τα λόγια, κάθε εγκαταλελειμμένο παιδί θα αποκτήσει μια οικογένεια και σίγουρα η κοινωνία μας θα γίνει καλύτερη.
Το χαμομηλάκι και το Παιδί - World of Children 
Σχολιάστε